Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemi; SSK, Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı gibi mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerini tamamlayıcı nitelikte bir özel emeklilik sistemidir.
Bu kurumlara (SSK, Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı) üye olunması halinde bile bireysel emeklilik sistemine katılabilir ve emeklilik dönemi için ek gelir sağlanabilir. Böylece, aktif çalışma dönemindeki yaşam standardı emeklilik döneminde de korunabilir. Ayrıca bugüne kadar herhangi bir sosyal güvenlik sistemine dahil olmayanlar da bu sistem ile emeklilik güvencesi sağlayabilir.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Avantajları
Sistemde en az 10 yıl bulunmak koşuluyla 56 yaşının tamamlanmasından sonra emekliliğe hak kazanılmaktadır.
-Katılımcılar katkı paylarının ve birikimlerini istediği fonlarda değerlendirme ve belirledikleri fon karmasını yılda azami altı kez değiştirme hakkına sahiptir.
-Fonlar profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetilir.
-Güvenilir ve şeffaf bir yapıya sahiptir, katılımcılar istediği takdirde istediği periyotlarda fon paylarını izleyebilirler.
-Sistem sürekli ve her kademede Devlet ve Emeklilik Şirketi tarafından gözetim altındadır.
-Katılımcılar, yılda dört kez emeklilik planı değişikliği yapma hakkını kullanabilir.
-Ödenen katkı payı tutarı ne kadar yüksek olursa, emeklilik döneminde elde edilecek gelirin de o kadar yüksek olması muhtemeldir.
-Katılımcılar istediği zaman katkı payını ödemeye ara verebilir.
-Emeklilik süresini beklemeden sistemden ayrılma hakkına sahiptir.
-Sisteme ne kadar erken girilirse, birikimlerin değerleneceği süre de o kadar uzun olacağından, emeklilik döneminde elde edilecek geliri de o kadar yüksek olması beklenmektedir.
-Katılımcıların yürürlük tarihinden itibaren en az 2 yıl süre ile şirkette kalması gerekir. Başka şirketten aktarımla düzenlenmiş bir sözleşmenin tekrar aktarıma konu olabilmesi için ise ilgili şirkette en az 1 yıl kalması gerekmektedir.
-Sürekli iş göremezlik durumunda katılımcı, Bireysel Emeklilik Sistemi'nden emekliliğe hak kazanma koşulları ile birikimlerini almaya hak kazanır.
Emekliliğe hak kazanma ve birikimin ödenmesi;
-Katılımcı, bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde bulunmak koşuluyla 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanmaktadır.
-Katılımcının emeklilik hakkını kullanabilmesi için tüm sözleşmelerine ilişkin hesaplarını birleştirmesi gerekmektedir.
-Katılımcının aynı veya farklı şirkette birden fazla emeklilik sözleşmesi bulunması halinde; katılımcının sisteme giriş tarihi, yürürlükte bulunan sözleşmeleri arasından sisteme giriş tarihi açısından en eski sözleşmesi dikkate alınarak belirlenir. Bu durumda katılımcının tüm sözleşmelerinden emekliliğe hak kazanabilmesi için en az birinden bu hakkı kazanması ve hesaplarını birleştirmesi gerekir. Bu şekilde yapılan hesap birleştirme işlemlerinde Birikimlerin Aktarımı koşullarındaki şirkette kalma süresine ilişkin kısıtlamalar uygulanmaz.
-Bireysel emeklilik sisteminden emekliliğe hak kazanan ve hesabındaki birikimini almak isteyen katılımcı, toplu para veya programlı geri ödeme seçeneklerinden birini seçebilir veya hesabındaki tutarı belirtilen seçenekler arasında paylaştırabilir.
-Birikimini ve devlet katkısı hesabındaki tutarları programlı geri ödeme yoluyla almak isteyen katılımcı, hazırlanacak bir program çerçevesinde aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık dönemlerde düzenli ödeme yapılmasını talep edebilir. Bu şekilde belirlenen ödeme dönemleri veya tutarları yılda en fazla 2 kez değiştirebilir. Birikimini bu şekilde almaya başlayan katılımcı, ilgili bireysel emeklilik hesabına katkı payı ödeyemez ancak hesabında kalan tutar için fon dağılımını değiştirebilir, başka şirkete aktarım hakkını kullanabilir ya da hesabında kalan tutarın tamamını istediği anda alabilir.
-Emeklilik hakkını kullanan katılımcının, başka bir şirketten aktarımla düzenlenenler hariç, yeni bir emeklilik sözleşmesi akdetmesi durumunda, bu sözleşmeden emeklilik hakkını kullanabilmesi için yeni sözleşmenin en az 10 yıl sistemde bulunması gerekmektedir
Bireysel Emeklilik Sistemi'ne köklü değişiklikler ve devlet katkısı sistemini getiren "Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 29 Haziran 2012 tarihinde ve 28338 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. Devlet katkısına ilişkin düzenleme 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Katkı Payı Üzerinden Devlet Katkısı Verilmesi
-Vergi mükellefi olmasına bakılmaksızın TC vatandaşı olan herkes kendi hesabına ödediği Bireysel Emeklilik katkı payı için devlet katkısına hak kazanacaktır.
-Bu teşvikten yararlanabilmek için katkı payı üst limiti asgari ücretin yıllık tutarı kadardır.
-Bu tutarın % 25'i devlet katkısı olarak katılımcının hesabına aktarılacaktır.
-Devlet katkısı sistemde kalma süresine bağlı olarak oransal hak edilecektir.
Devlet Katkı Payı'na Hak Kazanmada Kademeli Yapı
Devlet katkısına, sistemde uzun süre kalmayı teşvik edecek şekilde kademeli olarak hak kazanma süresi verilerek katılımcıların belirlenen süre ve orana bağlı olarak devlet katkısına ve getirilerine hak kazanmaları sağlanmıştır.
Devlet katkı payı ve getirilerine ilk 3 yıl boyunca hak kazanmak mümkün olmayacaktır. Devlet katkı payının ve varsa getirilerinin;
-3. yılın sonunda %15' ine
6. yılın sonunda %35'ine
10. yılın sonunda %60'ına
Emeklilik hakkı kazanılması ve zorunlu nedenlerle ayrılma halinde ise %100'üne hak kazanılacaktır.
Mevcut Katılımcılar İçin Devlet Katkısı Hakediş Süresi
01/01/2013'te başlayacak devlet katkısı hakediş sürelerine mevcut katılımcılar için sistemde bu tarihten sonra 3 yıl kalmaları koşuluyla ekleme yapılacaktır. Buna göre sistemde ;
-3-6 yıl arasında bulunanlara 1 yıl
7-10 yıl arasında bulunanlara 2 yıl
10 yıldan fazla süredir bulunanlara 3 yıl eklenecektir.
Vergi Avantajı – İşveren Grup Emeklilik Sözleşmeleri
-İşverenler tarafından ödenen primlerin % 15'i vergi matrahından indirilebilir.
-Çalışanın ayrılması halinde stopaj sadece getiriden kesilir.
-Çalışanın kendi Bireysel Emeklilik Hesabına yaptığı ödemeleri toplam limitten ayrılmıştır.
Fonlar
-Kıymetli madenler fonu eklenmiştir.
-Fon pay alım satımının yabancı para cinsinden yapılmasının önü açılmıştır.